Veteranen die schadevergoeding aanvragen nadat zij tijdens hun uitzending letsel hebben opgelopen moeten veel te lang wachten op hun geld. Dit stelt Veteranenombudsman Reinier van Zutphen na onderzoek, samen met de Rekenkamer. Hij noemt de situatie van veel veteranen ,,bedroevend”: ,,Veteranen met letselschade worden nog steeds onbehoorlijk behandeld.”

De Veteranenombudsman onderzocht de afhandeling van letselschadevergoeding voor militairen ook al in 2021. De ellende die toen werd geconstateerd, bestaat nog steeds, aldus de Veteranenombudsman in het zojuist vrijgegeven rapport over de behandeling van letselschadeclaims van veteranen. ,,De procedures moeten korter en duidelijker, die zijn nog altijd stressvol en belastend voor veteranen. Veteranen vinden de procedure nog steeds te ondoorzichtig en de behandelingsduur te lang.”

Gemiddeld duurt de afhandeling van de schadeclaim drie jaar. Sommige veteranen wachten echter al acht jaar op een uitkomst, terwijl zij zich vaak al in een kwetsbare positie bevinden. Een groot deel van deze veteranen kampt met posttraumatische stressstoornis (PTSS).

‘Schaderegeling heeft negatief effect’

Veteranenombudsman Reinier van Zutphen: ,,De regeling die bedoeld is om de veteraan en zijn familie rust en zekerheid te bieden voor de toekomst, heeft door de lange duur en het ingewikkelde proces een tegenovergesteld effect. Een regeling die veteranen moet helpen, belemmert diezelfde veteranen in het weer oppakken van hun leven.”
,,Veteranen geven aan onvoldoende informatie te krijgen over de afhandeling van hun aanvraag. Ze weten hierdoor niet goed waar ze aan toe zijn. Ook zorgt het gebrek aan informatie voor wantrouwen, wat vervolgens weer in de weg kan staan van een vlotte en transparante afhandeling van de letselschadeclaim”, aldus de ombudsman.
Defensie krijgt forse kritiek van de ombudsman. Praktische problemen die vier jaar geleden al bekend waren, zijn nog steeds niet opgelost. Zo kunnen medische dossiers nog steeds niet digitaal worden aangeleverd. ,,Ik kan niet anders dan vaststellen dat Defensie onvoldoende urgentie voelt om naar oplossingen te zoeken voor de veteraan”, aldus Veteranenombudsman Reinier van Zutphen.

Defensie heeft structureel tekort juridisch personeel

Ook de advocaten die militairen bijstaan zijn oorzaak voor de ellenlange procedures, zegt de ombudsman. Die nemen ,,onvoldoende verantwoordelijkheid voor hun eigen handelen. De procedure kan een stuk minder belastend zijn als zij met elkaar in gesprek gaan en actief de samenwerking opzoeken.

Veteranen kunnen de gevolgen van blijvende fysieke of mentale schade verhalen bij het ministerie van Defensie. Dit gebeurt via de Regeling Volledige Schadevergoeding (RVS).

De Algemene Rekenkamer heeft gelijktijdig met de ombudsman de RVS-procedure onderzocht. Daaruit blijkt dat zestig procent van alle zaken niet binnen twee jaar wordt afgehandeld, zoals het streven is van de minister van Defensie. De Rekenkamer oordeelt dat Defensie een structureel tekort heeft aan juridisch personeel, ,,wat ten koste gaat van dienstverlening aan veteranen”.

De procedures moeten korter en duidelijker

In het rapport van de ombudsman wordt een veteraan geciteerd, die al heel lang wacht op afronding van zijn claim: ,,Mijn vergoeding heb ik in mijn dromen al uitgegeven aan het weer oppakken van ons leven en gelukkig zijn. Het lijkt erop dat Defensie ons daarin tegenhoudt. Het zou fijn zijn om dit hoofdstuk af te kunnen sluiten na deze jarenlange voortslepende zaak.”

Ombudsman Van Zutphen zegt ,,blij te zijn dat hiermee de feiten nu eindelijk boven tafel zijn. Het onderzoek van de Algemene Rekenkamer bevestigt wat veteranen mij vertellen”.

Mijn vergoeding heb ik in mijn dromen al uitgegeven aan het weer oppakken van ons leven en gelukkig zijn. Het lijkt erop dat Defensie ons daarin tegenhoudt

Integriteitsonderzoek naar verantwoordelijke afdeling

De Drentse jurist Ferre van de Nadort – die momenteel honderd zaken heeft lopen waarbij veteranen zijn betrokken – eist een integriteitsonderzoek naar de juridische afdeling van Defensie, naar aanleiding van het verwoestende oordeel van de ombudsman. Hij stelt dat de afdeling ,,na tien jaar de zaken nog steeds niet op orde heeft. Ik heb daar geen enkel begrip voor en kan dat ook niet uitleggen aan mijn cliënten. De afwikkeling duurt te lang en er worden vaak onnodige obstakels opgeworpen.”

Praktijken Defensie zijn een overheid onwaardig

Het langste traject dat de Drentse jurist voerde voor een veteraan duurde maar liefst acht jaar. Van de Nadort: ,,Defensie dwingt veteranen om vaststellingsovereenkomsten te tekenen. Er vindt een zogenaamd overleg plaats, waarbij Defensie ten nadele van de veteraan afwijkt van haar beleid over de hoogte van de schadevergoeding. Na jaren discussie kan de veteraan slikken of stikken: of je blijft in een uitzichtloze situatie zitten, of je tekent tegen finale kwijting en je krijgt je schadevergoeding. Deze praktijk is een overheid onwaardig en zorgt voor veel onnodige vertraging. Defensie past dit ook daadwerkelijk als drukmiddel toe. Deze praktijk ondermijnt de rechtspositie van de veteraan.”

Stop met deals sluiten met veteranen

Hij bepleit het stopzetten van het sluiten van vaststelingsovereenkomsten. ,,De overheid hoort gewoon een schadebesluit te nemen, waartegen eventueel bezwaar en beroep kan worden ingesteld. Dan kan de veteraan de schadevergoeding krijgen die Defensie heeft vastgesteld en wordt hij niet gedwongen om tegen zijn zin in een overeenkomst te tekenen. Dit is trouwens ook hoe ons staatsbestel is ingericht en hoe burgers tegen de overheid worden beschermd. Defensie ondermijnt dit.”

Volgens de Rekenkamer is er tussen 2015 en dit jaar zo’n 215 miljoen euro uitgekeerd aan schadevergoedingen aan gewonde veteranen.

#EerlijkeSchadevergoeding #GeenStrijdNaDienst #RespectVoorVeteranen