Nationale ombudsman Reinier van Zutphen gebruikte een aantal zaken van de Thuisbasis Veteranen voor zijn vernietigende rapport over de zorg aan oud-militairen die letsel opliepen tijdens of na hun diensttijd. Vooral veteranen die geestelijk een krasje, of beter een flinke kras, opliepen.

Op het landgoed in Eelde tegenover de luchthaven worden sinds enkele jaren veteranen met een posttraumatische stressstoornis (ptss) opgevangen. Oud militairen die in Irak, Afghanistan, Bosnië, Kosovo of Mali op missie zijn geweest. Na hun uitzending liepen ze tegen grote mentale problemen aan. Ze slapen slecht, kregen thuis problemen en voelen zich vaak niet begrepen. Op de Thuisbasis in Eelde kunnen ze hun ei kwijt bij lotgenoten, militairen die hetzelfde hebben meegemaakt als zij.

Erik Vels is mede-oprichter van de Thuisbasis Veteranen en begeleidt de mannen in Eelde die een beroep doen op de Regeling Volledige Schadevergoeding (RVS). Het blijkt dat Defensie 60 procent van alle zaken niet binnen twee jaar afhandelt, zoals het streven is. ,,Sommige jongens zijn zes jaar bezig. Ze worden vaak tegengewerkt. Defensie gebruikt een leger aan advocaten. Als er een afhaakt, heeft een nieuwe een half jaar inleestijd nodig. Dan ligt de zaak stil.”

Allerlei regels en een bureaucratie

De veteranen die Vels bijstaat hebben te maken met inkomstenderving doordat ze zijn afgekeurd. Ze bouwen geen pensioen meer op. „Sommigen hadden een goed vooruitzicht en promotiekansen bij Defensie voordat ze ziek werden. Dat moet allemaal berekend worden.” De veteraan krijgt te maken met allerlei regels en een bureaucratie waardoor deze kwetsbare ex-militair door de bomen het bos niet meer zien. „Defensie probeert ze een zo laag mogelijke vergoeding voor te schotelen en om van alle ellende af te zijn, willen de veteranen zo’n overeenkomst tekenen. Wij raden hen dat af en vooral hun eigen advocaat te raadplegen.”

De schadevergoedingen verschillen per militair en kunnen oplopen tot meer dan negen ton. Tussen 2015 en dit jaar is zo’n 215 miljoen euro uitgekeerd aan schadevergoedingen aan gewonde veteranen. ,,Met hun schadevergoeding hopen ze rust en zekerheid te krijgen, weer zelfstandig te kunnen wonen en hun leven weer te kunnen oppakken. En een bedrag opzij te kunnen leggen voor hun pensioen”, aldus Vels.

Maar soms brast een veteranen binnen twee jaar zijn hele vergoeding er doorheen. Vels: ,,Vraag me niet hoe, maar het gebeurt. Daarom moet Defensie ook voor budgetbegeleiding zorgen. Op de Thuisbasis werken we sinds kort samen met een budgetplanner.”